بعد چوب و نی را به گونه ای اریب قرار می دهند و به تدریج خاك روی لحد می ریزند. خاك روی گور را به اندازه كوهان شتر بر جسته می كنند. در حین خاك ریختن بر سر گور دو قطعه چوب به طور عمودی یكی در محل سر و دیگری در محل پای مرده قرار می دهند و به آن بندهای كفن را می بندند. در تمام مدت خاکسپاری، ملایی، مشغول تلاوت آیات قرآنی است.
در هنگام گذاشتن جسد در داخل گور، یکی از حاضرین با صدای بلند می پرسد: «این مرحوم چگونه آدمی بود؟» حاضرین شهادت می دهند: «آدم خوبی بود.» با این امید که فرشتگان ناظر «لبیک» بگویند و در نزد خداوند، شفاعت کنند.
پس از مراسم خاک سپاری، ملای همراه، آیاتی را در نثار روح متوفی تلاوت می کند و حاضرین «آمین» می گویند. آنگاه بین خاضرین نان و سکه ی پول به عنوان «خیرات متوفی» تقسیم می کنند که معمولا به شخص گورکن یا نگهبان گورستان داده می شود.
با اتمام مراسم دعاخوانی، مشایعین جنازه، به خانه ی صاحب عزا بر می گردند. در این محل روحانی محل، باز هم آیاتی از قرآن کریم قرائت می کند و حاضرین به روح متوفی نثار می کنند و با تشکر صاحب عزا متفرق می شوند و فقط اقوام، دوستان و نزدیکان، باقی می مانند.
از دیگر مراسم سوگواری این است که صاحبان عزا، مدت یک هفته به سوگ عزیز از دست رفته ی خود می نشینند و دوستان و آشنایان دور و نزدیک به حضور می آیند و با خواندن فاتحه تسلیت می گویند.
در تمام مدت این یک هفته و در مجلس مردان، روحانی محل یا یکی از طلبه های جوان، در خانه متوفی می نشیند و با حضور مهمانان تازه وارد، آیاتی از قرآن کریم تلاوت می کند و حاضرین «آمین» می گویند و برای مرده، از درگاه خداوند متعال، طلب مغفرت می کنند.
مراسم یادواره ی متوفی پس از روز هفتم، در روزهای سی ام، چهلم، ماه دوم، ماه سوم و صدمین روز به همان سبک و سیاق 7 روز اول تکرار می شود، پس از آن، این مراسم تا یک سال، ماه به ماه و بعد از یک سال، سال به سال دوام می یابد. اگر متوفی پدر خانواده باشد، مخارج روزهای سوگواری به عهده ی پسر بزرگ خانواده است که جانشین پدر محسوب می شود و یا به عهده ی فرزندی است که نام پدر را به نوزاد خود برگزیده است، در چنین حالتی، نوزاد را اهل خانه «دَدا» یعنی پدر خطاب می کنند.
مراسم سنگ گذاری معمولا روز هفتم یا سی ام یا چهلم فوت انجام می شود. در این روز همه ی افراد خانواده بر سر گور می روند و با صرف مقداری نان یا خرما یا میوه برای مرده خود، فاتحه می خوانند و به روحش درود می فرستند.
سنگ گور معمولا به شکل سر قوچ است که در نزد ترکمن ها مظهر قدرت و باروری است. از مراسم دیگر، این که اگر از متوفی ملی مانده باشد، ورثه پس از پایان سوگواری، با حضور روحانی محل، تقسیم ارث می کنند و آن را اصطلاحا «حلال لاما» می گویند یعنی حلال کردن اموال متوفی از طریق ارث بین ورثه.
نظرات شما عزیزان: